Horecastaking op Tenerife gaat door
Stakingscrisis in horeca Tenerife: vakbonden tegen werkgevers én overheid
De aangekondigde horecastaking op Tenerife tijdens Semana Santa (week van Pasen) gaat definitief door na mislukte onderhandelingen tussen vakbonden en werkgevers. De spanningen zijn verder opgelopen nu de regering van de Canarische Eilanden minimale dienstverlening heeft opgelegd, wat door vakbonden wordt beschouwd als een inbreuk op het stakingsrecht.
Bezoekers moeten rekening houden met verstoorde dienstverlening in hotels en restaurants tijdens de drukke feestdagen, hoewel basisvoorzieningen beschikbaar blijven.
Vakbonden wijzen laatste bod werkgevers unaniem af
In een massaal bezochte vergadering in Adeje hebben de afgevaardigden van Sindicalistas de Base het meest recente voorstel van de werkgeversorganisaties unaniem afgewezen. Manuel Fitas van Sindicalistas de Base verklaarde: “We hebben de volledige zekerheid dat de staking goed zal verlopen, na meer dan tachtig bijeenkomsten die we hebben gehad, maar een staking is een mislukking van beide partijen.”
Ook CCOO (Comisiones Obreras) heeft zich aangesloten bij de stakingsplannen. In een verklaring benadrukte deze vakbond dat de arbeidsvoorwaarden in de provincie Santa Cruz de Tenerife nog steeds 21% onder die van het collectieve akkoord in de provincie Las Palmas liggen. De vakbond hekelde wat zij noemde de creatieve wiskundige techniek van de werkgevers, die beweerden dat 2% + 2% gelijk is aan 5% maar eigenlijk 6,5% betekent.
Kloof tussen werkgevers en vakbonden onoverbrugbaar
Werkgeversorganisatie Ashotel had aangeboden om de loonsverhoging te verdubbelen van 2% naar 4%, met terugwerkende kracht tot januari 2025. Aero, de vereniging van restauranthouders, stelde voor om bovenop de al afgesproken 2% een extra verhoging van 0,5% toe te kennen, ingaande in juli 2025.
De werkgevers argumenteerden dat de lonen in de restaurantsector in de laatste twee cao-periodes (2018-2022 en 2022-2026) al met 32% waren gestegen, waardoor werknemers niet alleen geen koopkracht hadden verloren, maar er zelfs 11% op vooruit waren gegaan. Volgens hen liggen de lonen in de restaurantsector van Tenerife nu hoger dan die in Las Palmas.
De vakbonden reageerden met een tegenvoorstel: een verhoging van 4,25% om het koopkrachtverlies te compenseren dat tussen januari 2022 en december 2024 was opgetreden door de inflatie, plus een verhoging van 2% met terugwerkende kracht tot januari 2025. De werkgevers wezen dit af en vroegen om een nieuw tegenvoorstel, dat echter niet meer werd ingediend vóór de beslissende vergadering in Adeje.
Overheid legt minimale dienstverlening op
Het ministerie van Toerisme en Werkgelegenheid van de Canarische regering heeft via een buitengewone uitgave van het Staatsblad van de Canarische Eilanden (BOC) een minimale dienstverlening opgelegd voor alle toeristische accommodaties in de provincie Santa Cruz de Tenerife tijdens de stakingsdagen op 17 en 18 april.
Concreet is bepaald dat 25% van het personeel per dienst aanwezig moet zijn in de afdelingen receptie en conciërge. Voor huishouding, schoonmaak, restaurants en keukens geldt een minimum van 15%. Daarnaast moeten restaurants een ontbijt-, lunch- en dinerbuffet garanderen voor gasten die in het hotel verblijven.
De regering rechtvaardigt deze maatregel met de noodzaak om minimale hygiëne-, veiligheids- en gezondheidsomstandigheden in de accommodaties te handhaven. Ze wijst erop dat de staking samenvalt met een periode van hoge bezetting (bijna 95%) en de aanwezigheid van kinderen en mensen met een beperking, wat het noodzakelijk maakt de continuïteit van bepaalde diensten te waarborgen.
Overheid schendt stakingsrecht volgens CCOO
CCOO heeft direct gereageerd en aangekondigd juridische stappen te ondernemen. De vakbond beschouwt de opgelegde minima als een schending van het fundamentele stakingsrecht, vastgelegd in artikel 28.2 van de Spaanse grondwet. In een verklaring noemen ze de beslissing onwettig, buitenproportioneel en juridisch onhoudbaar omdat de horecasector volgens hen niet als essentiële dienst kan worden beschouwd.
De vakbond bekritiseert ook het moment waarop het besluit werd meegedeeld – laat op de dag – wat volgens hen verhinderde dat er tijdig een administratief beroep kon worden ingediend. Daarnaast stelt CCOO vraagtekens bij de proportionaliteit van de vastgestelde percentages en het gebrek aan gedetailleerde rechtvaardiging voor de concrete noodzaak van elke dienst.
Volgens CCOO is het decreet gebaseerd op een generieke en alarmistische rechtvaardiging zonder een geïndividualiseerde analyse die de werkelijke schade afweegt tegen het recht van werknemers. De vakbond stelt dat de opgelegde minimale dienstverlening het stakingsrecht uitholt en niet voldoet aan de criteria die zijn vastgesteld door het Constitutioneel Hof en het Hooggerechtshof.
Contrast met Gran Canaria waar staking is afgeblazen
In scherp contrast met de situatie op Tenerife is op Gran Canaria (provincie Las Palmas) wel een akkoord bereikt tussen de belangrijkste vakbonden UGT en CCOO en de werkgevers. Daar worden werknemers gecompenseerd met een eenmalige bonus van 650 euro, te betalen in mei, en een loonsverhoging van 9% over 12 maanden, wat neerkomt op ongeveer 1.500 euro per jaar.
Beide vakbonden op Tenerife wijzen erop dat de aangeboden arbeidsvoorwaarden sterk achterblijven bij die op Gran Canaria. CCOO stelt dat de geboden loonsverhoging “volstrekt ontoereikend” is, zelfs wanneer de terugwerkende kracht wordt meegerekend. Volgens hen komt het aanbod van de werkgevers niet in de buurt van wat vakbonden in Las Palmas hebben weten te bereiken voor hun leden.
De vakbond wijst ook op de 4% loonsverhoging voor 2026 die in Las Palmas is afgesproken, wat volgens hen een onderhandeling in gang zette met een nooit eerder geziene verhoging in het eerste jaar van de cao, die een loonsverhoging garandeert terwijl over de nieuwe cao wordt onderhandeld.
Gevolgen voor toeristen tijdens Semana Santa
Voor toeristen die tijdens de Semana Santa (Paasweek) op Tenerife verblijven, betekent dit dat basisvoorzieningen zoals receptie, schoonmaak en maaltijden beschikbaar blijven, zij het met beperkte capaciteit. De opgelegde minimale dienstverlening zorgt ervoor dat hotels operationeel blijven, maar gasten moeten rekening houden met een verminderd serviceniveau en mogelijk langere wachttijden.
Sindicalistas de Base heeft mensen opgeroepen om donderdag rond het middaguur de straat op te gaan in Playa de las Américas en op de Plaza del Charco in Puerto de la Cruz voor demonstraties. De staking zal volgens Manuel Fitas massaal zijn en kan rekenen op veel steun, niet alleen onder werknemers maar ook onder de Canarische bevolking.
“We zijn ervan overtuigd dat de samenleving ons zal begeleiden bij de door ons georganiseerde manifestaties”, zo heeft Manuel Fitas afgesloten.
De stakingen vallen samen met een van de drukste periodes van het jaar, met een bezettingsgraad van bijna 95% volgens gegevens van de regering. Hoewel essentiële diensten gedekt worden door de minimale bezetting, kunnen toeristen te maken krijgen met annuleringen van activiteiten, beperkte restaurantdiensten buiten de hoofdmaaltijden, en verminderde beschikbaarheid van aanvullende hotelservices.
Strijd over minimale dienstverlening
De juridische strijd over minimale dienstverlening tijdens stakingen in de toeristische sector is niet nieuw in Spanje. In verschillende uitspraken heeft het Constitutioneel Hof benadrukt dat het vaststellen van minimale diensten alleen gerechtvaardigd is voor werkelijk essentiële diensten, en dat deze proportioneel moeten zijn en niet het stakingsrecht mogen uithollen.
Volgens gegevens van het Canarisch Instituut voor Statistiek (ISTAC) ontvangen de eilanden tijdens Semana Santa doorgaans meer dan 250.000 internationale toeristen. De horecasector op de Canarische Eilanden heeft zich de afgelopen jaren sterk hersteld met bezettingsgraden en omzetten die inmiddels ruim boven het niveau van voor de pandemie-maatregelen liggen.
Het conflict vindt plaats tegen de achtergrond van groeiende sociale onrust op de Canarische Eilanden over de stijgende kosten van levensonderhoud en huisvesting, die voor veel inwoners in scherp contrast staan met de recordwinsten in de toeristische sector. Bron, Bron, Bron en Bron
