Wat is een “guiri”?
Oorsprong en achtergrond van het woord “guiri”
Elke zomer trekken hordes toeristen naar de Spaanse stranden en steden. Vooral Britten en andere Noord-Europeanen zijn er niet weg te slaan. Spanjaarden hebben voor deze toeristen zelfs een apart woord: “guiri”. Maar wat betekent dat precies en waar komt het vandaan?
De term “guiri” wordt al lang in Spanje gebruikt om op een informele, soms spottende maar meestal goedaardige manier te verwijzen naar buitenlandse toeristen, met name die uit Noord-Europese landen zoals het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Nederland.
Scheldwoord uit de 19de eeuw
De oorsprong van “guiri” ligt verrassend genoeg bij de Carlistenoorlogen in de 19de eeuw. De aanhangers van het carlisme, een ultraconservatieve stroming, vochten tegen de liberale troepen van koningin Isabella II.
In het Baskisch, de taal van het bolwerk van de carlisten, werden die koninklijke soldaten “guiristino” genoemd, een verbastering van “cristino”. Omdat Baskischsprekenden moeite hadden met de “cr” klank, werd dat “guiri”. Zo ontstond een scheldwoord voor de “vijand”.
Een andere theorie is dat het afkomstig is van het Arabische woord “gaouri”, wat “ongelovige” of “niet-moslim” betekent. Dit zou dan zijn overgenomen door de Spanjaarden tijdens de Moorse bezetting van het Iberisch schiereiland.
Tegenwoordig wordt het meestal gebruikt om te verwijzen naar lichtgetinte toeristen die typisch toeristisch gedrag vertonen, zoals rondlopen in korte broeken, sandalen met sokken dragen, en luidruchtig zijn. Hoewel het soms spottend kan zijn, is het zelden echt beledigend bedoeld.
Denigrerende maar niet beledigende term voor toeristen
In de tweede helft van de 20ste eeuw, toen het massatoerisme in Spanje op gang kwam, onderging “guiri” een betekenisverschuiving. Het werd een denigrerende maar meestal niet ronduit beledigende term voor de buitenlandse, vooral Noord-Europese toeristen die in grote getale naar de Spaanse zon kwamen.
Hoewel “guiri” soms spottend kan zijn, is het zelden echt beledigend bedoeld.
De precieze betekenis en gevoelswaarde hangt af van de context en de toon. Soms klinkt er wel wat irritatie in door, andere keren is het eerder gekscherend bedoeld. Feit is dat “guiri” de “ander” en de “buitenstaander” aanduidt.
Andere theorieën over de oorsprong van “guiri”
Hoewel de link met de Carlistenoorlogen de meest waarschijnlijke verklaring lijkt voor het ontstaan van de term “guiri”, zijn er nog andere theorieën in omloop. Zo opperde de Amerikaanse influencer Tomcharliedesign, die in Madrid woont, onlangs nog een paar alternatieve verklaringen.
Afgeleid van “girl”?
In een interview met de online stadsgids Madrid Secreto zei Tom: “Eerlijk gezegd weet ik het niet zeker. Ik heb veel theorieën gehoord. Misschien komt het uit het Baskisch. Maar ik heb ook gehoord dat het een verbastering zou zijn van het Engelse “girl” (meisje), waarmee Spanjaarden naar vrouwelijke toeristen verwezen.”
Scheldwoord voor de vijand
De interviewer merkte op dat de Basken tijdens de Carlistenoorlogen in de 19de eeuw “guiri” gebruikten om de vijand aan te duiden. Dat is inderdaad een van de betekenissen die de Real Academia Española, de officiële instelling voor de Spaanse taal, aan het woord toekent.
Geen zekerheid
Hoewel Tomcharliedesign een grote schare volgers heeft op sociale media, maakt hij zelf geen aanspraak op absolute autoriteit wat de etymologie van “guiri” betreft. “Ik heb veel theorieën gehoord”, benadrukt hij, zonder er zeker van te zijn welke nu de juiste is.
Of de oorsprong nu in het Baskisch ligt of in een verbastering van het Engels “girl”, vast staat dat “guiri” verwijst naar “de ander”, de buitenstaander die niet tot de eigen gemeenschap behoort.
Feit blijft dat “guiri” doorheen de tijd een betekenisverschuiving heeft ondergaan van een scheldwoord voor de (politieke) vijand naar een ietwat denigrerende maar meestal niet ronduit beledigende term voor buitenlandse toeristen, in het bijzonder Noord-Europeanen.
Of de oorsprong nu in het Baskisch ligt of in een verbastering van het Engels “girl”, vast staat dat “guiri” verwijst naar “de ander”, de buitenstaander die niet tot de eigen gemeenschap behoort. Maar zoals zo vaak hangt de precieze betekenis en gevoelswaarde af van de context en de bedoelingen van de spreker. Bron
Britse tabloids op hun tenen getrapt
Onlangs raakten enkele Britse tabloids, waaronder The Sun, in hun wiek geschoten omdat ze “guiri” als een “geheim Spaans scheldwoord” voor Britse toeristen interpreteerden. Hun verontwaardiging lijkt echter wat overtrokken.
De Britse tabloidkranten blijven hun campagne voortzetten om Spanje te bekritiseren en in diskrediet te brengen. Na talloze artikelen waarin bestemmingen als Benidorm, Mallorca en de Costa del Sol werden bekritiseerd, verwijzen ze er nu naar dat Spanjaarden de Britten beledigen wanneer ze naar hen verwijzen als “guiris”.
“Guiri” zou een geheime code zijn
“Spanjaarden die in toeristische gebieden wonen, hebben een geheime belediging voor toeristen”, kopt The Sun, een van de grootste kranten van het land. Volgens hen is dit nog een daad in de vermeende intentie van Spanje om het aantal toeristen uit het Verenigd Koninkrijk te verminderen.
“Een guiri is als een geheime code die Spanjaarden gebruiken om bepaalde buitenlanders in hun land op een onvleiende manier te beschrijven. Het woord werd oorspronkelijk gebruikt om het fysieke uiterlijk te beschrijven, maar is sindsdien geëvolueerd naar een bredere betekenis.”
Britse reisschrijver nuanceert
Zoals de Britse reisauteur Lee Bell in The Sun getuigt: “Over het algemeen is het niet iets om beledigd over te zijn. Je hoort Spanjaarden zelden “Hola guiri!” roepen naar Britse toeristen.” Toch wijst de heisa op een zekere wrijving tussen de lokale bevolking en de toeristen in populaire vakantiebestemmingen.
Toerisme en wederzijds respect
Massatoerisme kan soms voor wrevel zorgen bij de plaatselijke bevolking. Begrip en respect voor elkaars gewoonten en gebruiken zijn dan ook cruciaal om de relatie goed te houden, zowel bij de toeristen als bij de ontvangende gemeenschap.
Een beetje zelfrelativering en humor zijn daarbij nooit weg. Misschien moeten de Britten “guiri” met een korrel zout nemen en er zelfs een geuzennaam van maken. Zo dragen ze bij aan een ontspannen vakantiesfeer, wars van verontwaardiging en gekwetstheid.
Het lijkt erop dat de Britse tabloids weer eens sensatie proberen te creëren door een normaal Spaans woord op te blazen tot een grote belediging. Maar “guiri” is zelden echt kwaadaardig bedoeld.
Het toont wel aan dat er soms wrijving en onbegrip kan zijn tussen locals en toeristen in populaire vakantiebestemmingen. Wederzijds respect en begrip voor elkaars cultuur is belangrijk om de relatie goed te houden. Bron
Vooroordelen allemaal, zo erg… de media spelen hier zeker een rol in. Ik snap je volledig, maar gewoon erboven staan 🙂
Hallo ,woon nu 41 jaar aan de Costa Brava en de eerste jaren hoorde je nooit het woord guiri . Je was la holandesa .Maar nu hoor je het op tv, interviews ,radio ect en meestal negatief . En ik vind het een naar woord, ik ben geen guiri ik ben een señora . Je staat in de rij voor iets en dan hoor je , yo primero, esta guiri tiene tiempo .